Yeşilçam filmleri restore edildikçe fırtınalı günlerden kalma afişler ve duvar yazıları da adeta bir zaman kapsülü gibi gizlendikleri yerlerden çıkıp bizi o günlere götürüyor. Bu tweet altında Türk sinemasında sol siyasi envanter madenciliği yapıyorum.

• İlk film “Çöpçüler Kralı”

Yönetmenliğini Zeki Ökten’in yaptığı senaryosunu ise Umur Bugay’ın yaptığı 1977 yapımı film Cihangir çevresinde çekildi. Yukarıdaki sahnede Şener Şen şarkıcı olan Apti’nin afişini yırtınca alttan “Zamlara işsizliğe faşizme karşı miting” afişi beliriveriyor.

Aşağıdaki görüntüler Hacer’in abileri ve babasının Apti’yi kovaladığı sahnelerden. İlk fotoda “Faşizme geçit yok”, “Bağımsız Türkiye” gibi yazılamalar yer alırken ikincide ise “Lise-Der” gözüküyor.

Bu kuyruk sahnesi belki onlarca defa izlenmiştir fakat yırtık CHP afişini gören var mıdır bilmem 🙂

Hacer’lerin evinin önü.. Sol tarafta “Tüm halka iş ve can güvenliği – Halkın Birliği” sağ tarafta ise “Faşizme…”

• Diğer filmimiz ise 1978 yapımı Neşeli Günler. Anne ve babalarını kavuşturmak isteyen çocuklar Taksim Gezi Parkı merdivenlerinde açlık grevi yapmışlardı. Geçtiğimiz yıllarda Show TV bu sahneyi verirken İlerici Gençlik Derneği’nin kısaltması olan İGD’yi blurlamıştı.

Kazım Bey ve Saadet Hanım’ın biri Cihangir’de diğeri Üsküdar İcadiye’deki turşucu dükkanlarının ikisinin de karşısında “Dev-Genç” yazması hoş bir sürprizden daha fazla şeye işaret ediyor aslında

Muhallebicide buluşan çocuklar eve dönerken “Faşist yalanlara aldanmayalım – Devrimci Yol”

• Senaristliğini İhsan Yüce’nin yaptığı Kibar Feyzo filmi politik açıdan neredeyse Köşeyi Dönen Adam kadar radikal. Tek başına aşağıdaki fotoğraf bile 1 Mayıs afişi olacak güzellikte 🙂

Feyzo’nun başlık parası taksitlerini denkleştirmek için gittiği İstanbul’da katıldığı grevden kadraja çok sayıda görüntü takılıyor.

Aynı grev sahnesinden “Ülker İşçileri” imzalı pankart ise yine TV’ler tarafından sansüre uğramıştı.

Feyzo odun kırıcılıktan yazı siliciliğe geçiş yaparken.

“Gerici eğitime son” sanki bugün yazılmış gibi..

“TÜM-DER” Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği

İmza: Evde Kalmış Kızlar 🙂

Film başlarken geçen yazıda o tarihlerde artık devrimcilerin yönetimde olduğu Halkevlerinin Antakya şubesine de teşekkür ediliyor.

• Zincire bir katkı da @yolcularindusu ‘nden geldi. Levent Kırca’nın Taşı Toprağı Altın Şehir filminden “Sağ sol çatışması yok faşist katliamlar var – Dev-Yol” yazılaması ve duvar boyunca silme afiş çalışması

• 1978 yılında Sarıyer’e bağlı Hisarüstü mahallesinde çekilen Orhan Gencebay filmi Derdim Dünyadan Büyük tam olarak filmde geçen duvar yazıları sebebiyle yasaklanmıştı.

Floodun başında Çöpçüler Kralı filminde gözüken mitingin afişine burada da rastlıyoruz 🙂

Sırf duvar yazılarına bakarak o dönem mahallede baskın olan yapının Devrimci Yol olduğu gözüküyor. Aşağıdaki karelerde de Devrimci Yol imzalı “Oligarşi döktüğü kanda boğulacak” yazılaması yer alıyor.

“… kurtulmanın tek yolu DEVRİM”

Otobüste geçen bu sahnede yaşlı amca yanındakilere gazetedeki başlığı okuyarak “Habere bak anarşinin kaynağı bulunmuş” diyor. Bu şekilde Ecevit’in ortanın solu siyasetine gönderme yapılıyor muhtemelen

• Hisarüstü Mahallesi’nde aynı yıl Türkan Şoray’ın başrolünü üstlendiği Sultan filmi de çekilir. Bu yıllarda boğaza ikinci köprü yapımı sebebiyle gecekondu mahallesinin yıkımı söz konusudur. İki filmde de alt metinde mahallelinin yıkıma karşı yaşadıkları işlenir.

Filmde birkaç sahnede yıldız yumruklu devrimci yol afişleri belli belirsiz gözükür.

“… düşmanı faşist MC” (Milliyetçi Cephe hükümeti AP-MSP-MHP koalisyonu ile kurulmuştu)

Birbirinin üzerine yazılmış şekilde “Bağımsız demokratik Türkiye” ve “TKP/ML” yazılamaları

“Yaşasın UDC” (Disk Başkanı Kemal Türkler’in MC’ye karşı kurulmasını önerdiği Ulusal Demokratik Cephe)

• Zeki Alasya – Metin Akpınar ikilisinin oynadığı Nereye Bakıyor Bu Adamlar filminin bir bölümünde Metin’in hoşlandığı kadının da içinde bulunduğu bir grup işçi grev yapmaktadır. Burada OLEYİS sendikasının pankartı hemen yanında da “Kuru fasulye ve içine biraz et..” dövizi gözükür.

Bu kesit çok iyi değil mi? camdan yansıyan yazılarda “Faşist MC” ve “Tek kurtuluş sosyalizm” yazısı seçilebiliyor.

Bir Dev-Genç yazılaması da Korkusuz Korkak filminden.. Mekan ise Mehtap Ablamızın evinin karşısı

Aile Şerefi filmini sırf Oktay’a olan sınıf kinimizi boşaltmak için listeye ekliyorum. Filmde çok kısa DİSK’in efsanevi 1 Mayıs afişi görülebiliyor. Ulan Oktay diye buzdolabı markası mı olurmuş şerefsiz oğlu şerefsiz!!

• Köşeyi Dönen Adam (1978) Kemal Sunal

• Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı filminden bir sahne. Edebiyat öğretmeni Semra’nın (Semra Özdamar) okuduğu kitap; Vedat Türkali – Bir Gün Tek Başına.

Sizlerinde dikkatini çeken sahneler var ise bizimle paylaşabilirsiniz.

Böylesine güzel katkıları için ;

Solu Birleştirecek Adam

twitter.com/VoiceofTSP

arkadaşımıza teşekkür ederiz. Twitter adresini takip ederek böylesine güzel içeriklere ulaşabilirsiniz.

Ellerine, emeğine, tutkusuna sağlık.