Bilindiği üzere Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu tamamlandı. İşte birinci turun seçim sonuçlar ;
Macron (En Marche, Yenilikçi ) 27,6%
Le Pen (RN, Aşırı Sağ – ID) 23,41%
Mélenchon (LFI, Sol Parti ) 21,95%
Zemmour (Sağ Parti 7%
Pécresse (LR, EPP) 4,8%
Jadot (EELV, Yeşiller) 4,5%
…
Roussel (PCF, Komünist Parti ) 2,31
Hidalgo (PS, Sosyalistler ) 1,7%
Boş oylar : 1,52.
İkinci tura bu seçim turu sonunda Macron ve Le Pen’in kalifiye oldu. Bu durumu 2017 yılında yaşamıştık ve koşulların değiştiğini görmekteyiz. Bu çerçevede Le Pen 24 Nisan’da kazanabilir gibi durmaktayım.
Seçimlerin verdiği üç temel husus ortaya çıkmıştır ;
Emmanuel Macron – Liberal: 2017’de merkez sol seçmenleri güvence altına aldıktan sonra, geleneksel sağ seçmenleri (60 yaşından büyük, liberaller, en zengin) yakalar, bu da destek tabanındaki merkez soldan sağa kaymayı vurgular. Sonuç olarak, EPP adayı Valérie Pécresse %5’in altına düşerek, eski Cumhurbaşkanları Sarkozy (2007-2012) ve Chirac’ın (1995-2007) partisi için eşi görülmemiş bir düşük puan elde etti.
Oyların coğrafik dağalımı: Seçmenleri esas olarak Fransa’nın batı kesiminde, en zengin bölgeler ve şehirlerde, temelde “küreselleşmenin kazananları” dediğimiz yerlerde.
Seçim kampanyası : Ukrayna’daki savaşla birlikte Macron, “Başkomutan” olarak görünmek istedi ve bu nedenle kampanya yapmadı. Önerdiği tek önlem, sosyal açıdan gerileticiydi (emeklilik reformu ve asgari fayda için koşullar), bu da sosyal yönü şu anda ana endişelerden biri olduğu için ikinci tur için ciddi şekilde geri tepme riski taşıyor.
Marine Le Pen – Aşırı Sağ: Éric Zemmour (aşırı sağ siyasi editör) ile rekabete rağmen, elinden gelenin en iyisini yapmayı başardı. Sonuç olarak, aşırı sağ partiler çağdaş Fransız tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı: seçmenlerin %33’ünden fazlası/11 milyon oy.
Oyların coğrafik dağılımı: sanayi bölgelerinden (Doğu ve Kuzey) popüler seçmenleri yakaladı ve kamu hizmetlerine sınırlı erişimi olan kırsal alanları (Güney) ihmal etti. Bu alanlar eskiden Komünist veya Sosyalist partiler lehinde oy kullanırdı.
Seçim kampanyası : kampanyasını enerji yoksulluğu ve satın alma gücü üzerine odaklayarak Ukrayna’daki savaşın ters tepkisinden ve Vladimir Putin ile yakınlığından kaçınmayı başardı.
Jean-Luc Mélenchon – Sol: seçimin en büyük sürprizi o. Sol partiler ilk turda 6 farklı adayla son derece bölünmüştü, ancak Le Pen’in ikinci tura girmesini engellemek için sol seçmenlerin çoğunu yakalamayı başardı. 35 milyon oydan sadece 300.000 oyu kaçırıyor. Birçok Yeşil ve Sosyalist seçmen onu taktik nedenlerle seçiyor. İkinci turdan önceki iki haftalık kampanya sırasında güçlü bir iklim ve sosyal gündem oluşturabilecek konumda olan tek aday olarak görülüyordu. Sonuç olarak, genç seçmenlerin %30’undan fazlasını absorbe etti (bu, genç nesillerin önceki seçimlerde ilk olarak Le Pen’e oy vermesi nedeniyle olumlu bir not).
Oyların coğrafik dağılımı: Fransız şehirlerinin çoğuna (Marsilya, Nantes, Strasbourg, Lille) ilk geldi ve Paris ve Lyon’da Macron’a çok yakındı. Ayrıca Güney’deki bazı kırsal alanlarda (daha az terk edilmiş alanlar) çok yüksek puanlar aldı ve en dış bölgelerdeki oylara hakim oldu.
Seçim kampanyası : kampanyasını sosyal eşitsizliklere ve iklime odakladı ve Yeşiller kadar yeşil görünmeyi başardı. Avrupa konusundaki tutumu AB karşıtı, ancak bu muhtemelen seçmenlerinin ilk endişesi değil.
Detaylıca bakıldığı zaman ; ALR (EPP) ve PS (Sosyalistler) on yıllardır Fransız siyasi ortamına hakim olmalarına ve halen önde gelen belediyeler ve bölgesel yetkililer olmalarına rağmen, eşi görülmemiş bir yenilgi ve ölümlerine imza atabilir. Aynı durum, 2020’de büyük şehirleri (Strazburg, Lyon, Bordeaux, Grenoble) fethettikten ve Avrupa seçimlerinde %13’e ulaştıktan sonra çok daha iyi bir puan almayı ummalarına rağmen Yeşilleri zor bir duruma sokuyor.
İkinci tur: kim kazanabilir? hangi konular? neden tehlikeli?
Şimdi en zor kısım başlıyor: ikinci tur çok çekişmeli geçecek. Kamuoyu yoklamalarına göre Macron, Le Pen için %49-46’ya karşı %51-54 ile kazanabilir. Kayıt için, 2017’de ona karşı% 66’dan fazla kazandı. LR, PS, Yeşiller ve Komünistler seçmenleri Macron’a oy vermeye çağırıyor. Mélenchon seçmenleri “Le Pen’e bir oy bile vermemeye” çağırırken, Macron’a mı yoksa çekimser/boş oy mu çağıracağı belirsizliğini koruyor.
Macron’un ikinci turda hedefleri ;
Macron, şimdiden sağcı seçmenleri ve eski sosyalist seçmenleri bünyesine kattığı için sınırlı bir oy rezervine sahip. Dolayısıyla stratejisi, seçmenleri Le Pen’e karşı güvenceye almak (ikna etmek değil). Le Pen’e karşı kendisine katılan seçmenlerin gelecekteki yetkiyi tartmak için bir “yolu” olacağını söyleyerek (onları dahil etmek veya onlara güvence vermek için kurumsal bir çözüm önerebilir mi?) siyasi bir onay anlamına gelmez. 2017’deki stratejisi tam tersiydi ve bu da bazı sol seçmenlerin ikinci turda çekimser kalmasına neden oldu.
Mélenchon’un seçmenlerinin çoğunu çekmeye çalışacak ve Mélenchon’un en öncelikli konularını 2. tur için kilit hale getirecek:
• Sosyal eşitsizlikler ve yoksulluk: Burada Macron, sosyal olarak gerici bir aday olarak algılandığı için kötü bir konumda. Kampanyasını sosyal yönler üzerine inşa eden Le Pen, güçlü bir avantaja sahip ve Mélenchon’dan bazı seçmenleri çekebilir. Macron’un siyasi platformundan ödün vermeden yetişmesi zor olacak.
• İklim: Fransız vatandaşları için üçüncü ana endişe konusu olmasına rağmen, iklim ilk turda medya kapsamının ve tartışmalarının sadece %5’ini oluşturuyordu. Ancak ironik bir şekilde, Mélenchon seçmenlerini yakalamak için Macron ve Le Pen arasındaki ana konulardan biri olabilir.
Le Pen, 2050 iklim tarafsızlığı hedefine karşı olduğunu, AP’de Paris Anlaşması’nın onaylanmasına karşı oy verdiğini ve yenilenebilir enerjileri (rüzgar VE güneş) ortadan kaldırmak ve neredeyse %100 nükleer elektrik karışımına sahip olmak istediğini açıkça belirtti.
◦ Macron iklim kartını oynamak istiyor. Hükümeti iklim eylemsizliği nedeniyle Mahkeme tarafından iki kez mahkum edildiğinden de zor olacak. Ancak, biraz daha ileri gitmeye açık görünüyor: EV’lerde daha güçlü teşvikler, yenilenebilir enerjilerin daha güçlü gelişimi, bina yenileme için daha yüksek hedef (derin yenileme değil). Halen nükleer, yeşil uçaklar vb. gibi tekno çözümlere odaklanıyor. Şu an için yeni bir şey yok, ancak anlatısını biraz değiştirebilir ve bazı seçmenleri Le Pen’e karşı güvence altına almak için daha yeşil öneriler ekleyebilir. Bu, sonunda Macron’u daha iddialı iklim önerilerini benimsemeye ve onları yalnızca “Amiş” olarak göstermeye zorlayan ilginç bir gelişme olabilir.
Avrupa ve Ukrayna’daki savaş: Macron’un vurgulamak istediği temel farklılıklardan biri, Ukrayna’daki savaş hala haberlere hakimken Le Pen’in Avrupa konusundaki tutumu. Onu, Avrupa’yı içeriden yok etmeye çalışan Putin’in adayı olarak gösterecek. Le Pen’in Vladimir Putin’e karşı büyük bir hayranlığı olduğu biliniyor.
Fransız seçmenlerin dörtte birinden fazlası oylamaya katılmadı. Hem Le Pen hem de Macron, iki haftalık kampanya süresince bu çekimserlere ulaşmaya çalışacak. Bu, kim olursa olsun, bir sonraki Başkan’ın seçilmesinin anahtarı olabilir.
Seçimden alınacak dersler nelerdir ;
Bölünme ve yüzleşme: Fransız siyasi manzarası, sosyolojik ve coğrafi olarak çok farklı olan 3 ana bloğa derinden bölünmüştür. Her blok, nüanslara çok az yer bırakan güçlü bir kimliğe sahiptir: iklim karşıtı/iklim yanlısı, AB karşıtı/AB yanlısı vb. Ne yazık ki, seçim süreci herhangi bir koalisyon oluşturma sürecini engeller ve dolayısıyla taviz verir. Bu, görev süresi boyunca hüsranı ve dolayısıyla sosyal/politik çatışmaları şiddetlendirir.
Macron için statükoyu korumak zor: Macron seçimi kazanırsa, güçlü muhalefet ve büyük olasılıkla sosyal protestolarla karşı karşıya kalacak ve ikinci dönemini zorlaştıracak. Zaferinin onay anlamına gelmediğini kabul ettiği için muhtemelen aynı dikey yönetimi sürdüremez. Kurumları reform etmek, diğer siyasi partileri (koalisyon kurma?) dahil etmek ve vatandaşların karar alma sürecine daha doğrudan katılmasını sağlamak için yenilikçi yollar bulması gerekecek. Aksi takdirde, daha baştan güçlü bir memnuniyetsizlikle karşı karşıya kalacaktır.
Toplumsal tepki: Le Pen kazanırsa, Macron’un aşırı sağın kabul edilebilir göründüğü kadar sosyal olarak gerici olarak algılanan politikalarının sonucu olacaktır. Bu risk hafife alınmamalıdır.
• Fransız seçmenlerin ciddi bir endişesi olarak iklim: Sol görüşlü seçmenlerin iklim etrafında yeniden harekete geçirilmesi, Başkanlık seçimleri için yeni. Mélenchon, güçlü bir iklim anlatısı ile onları yakalamayı başardı. Bu, Macron’u daha iklim yanlısı bir gündeme sahip olmayı düşünmeye ve destek almak istiyorsa bazı tavizler vermeye zorlayabilir. Bu bizim için yeni bir fırsat olabilir (?). Ancak burada fazla iyimser olmayalım. Macron, İklim Vatandaşları Meclisi’ne sırtını döndü ve önceki görev süresi boyunca tekliflerin çoğunu reddetti.
• Çatışan ana konu olarak Avrupa: Macron, AB yanlısı tek lider aday olarak görünüyor ve yeniden seçilmesi için bu kartı oynamak istiyor. AB, seçmenler için mutlaka kilit bir unsur olmasa da, ilk turun sonucu konuyla ilgili bölünmüş bir çizgi gösteriyor. İkinci turun sonuçları çok sıkı olursa, Macron Fransa Başkanlığı’nın sona ermesi için AB’de zayıflayabilir, çünkü seçilmesi mutlaka AB için güçlü bir yetki anlamına gelmez. Le Pen’le en az 5 puan farkı kapatmayı başarırsa Avrupa’da daha güçlü olacak.
Cumhurbaşkanlığından sonra, yasama seçimleri (Haziran) ;
Bittiğini düşündüğünüzde, Haziran ayında yapılacak milletvekili seçimleri ile üçüncü ve dördüncü turlar var. Yeşiller, LR ve PS dahil olmak üzere küçük partiler bir miktar nüfuz kazanabilir ve milletvekillerine sahip olabilir
Marine Le Pen 24 Nisan’da kazanma durumu olursa – Parlamento seçimlerinin sonucu da oldukça belirsiz: sol partiler ortak bir program üzerinde birleşmeyi başarabilecekler mi? Macron, Fransa için planının ne olduğunu kimsenin bilmediği 2017’den çok daha az ilçe kazanabileceğini bilerek Parlamentoda çoğunluğa sahip olacak mı? Aşırı sağ partiler, oy verme yöntemi hoşlarına gitmese de Ulusal Meclis’e daha fazla milletvekili göndermeyi başarabilecek mi?
