HİÇBİR SEÇİM “ERKEN” DEĞİL
Sosyal Demokrasi Derneği, Sosyal Demokrasi Derneği-Toplumsal Ekonomik Siyasal Araştırmalar Vakfı-Friedrich Ebert Stiftung Türkiye Temsilciliği ortaklığı ile düzenlenen Seçim Güvenliği Çalıştay raporuna göre seçimler en erken 11 Haziran 2023 tarihinde yapılabilecek. Normal koşullarda 18 Haziran 2023 tarihinde yapılması gereken milletvekilliği seçimleri bu durumda en erken bir hafta önce yapılabildiği için erken seçim olarak nitelendirilemiyor.
Seçim güvenliği çalıştay raporunda, 2023 seçimlerinin 7393 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümlerinin uygulandığı seçimler olacağına dikkat çekilerek, “ Bu Kanunun getirdiği yeni düzenlemeler, ekonomik ve toplumsal olarak böylesi zorlu bir dönemde siyasal iktidarın hesap verebilirliğin sağlayacak seçimlerin doğruluk ve dürüstlük kurallarına uygun olarak gerçekleştirilmesini gölgede bırakabilecek hükümler içermektedir” ifadesi kullanıldı. Temel değişikliğin il ve ilçe seçim kurullarında görev yapacak olan yargıçların belirlenme usullerine ilişkin olduğu belirtilen raporda, 298 sayılı Kanun’a eklenen geçici madde ile altı ay içinde kurulların yeni düzenlemeye göre oluşumlarının tamamlanması gerektiğine dikkat çekildi.
Olası bir erken seçim kararının TBMM veya Cumhurbaşkanı tarafından alınması halinde, 7393 sayılı Kanunun uygulanıp uygulanmayacağının belirsiz olduğuna dikkat çekilen raporda, “Erken seçim kararının TBMM tarafından alınması halinde seçimin hangi gün yapılacağı TBMM tarafından belirlenir. Erken seçim kararının cumhurbaşkanınca verilmesi halinde, bu kararın verildiği günden sonra gelen doksanıncı günü takip eden ilk Pazar günü oy verilir. Görevdeki cumhurbaşkanının 2023 yılında yapılacak bir seçimde aday olabilmesi sadece TBMM’nin alacağı erken seçim kararı ile mümkün olabileceğinden erken seçim kararının 7393 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 6 Nisan 2023 tarihinden sonra alınarak seçim tarihinin de buna göre belirlenmesi ihtimali düşünülebilir. Bu durumda erken seçim günü en erken 11 Haziran 2023 tarihine denk geldiğinden, bu bir erken seçim olmayacaktır” ifadesi yer aldı.
ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ ŞART
Bir erken seçim kararı alındığında 7393 sayılı Kanun’un uygulanabilmesi için anayasa değişikliği gerektiğine dikkat çekilen raporda, “TBMM’nin de erken seçim kararı alabilmesi için aranan beşte üç çoğunluğun aynı zamandan bir anayasa değişikliğinin minimum kabul çoğunluğu olduğuna göre TBMM’nin erken seçim kararıyla 7393 sayılı Kanunun uygulanabilmesini sağlayabilmesi mümkündür. Bu itibarla seçim güvenliğine ilişkin hazırlıkların, aslında hâlihazırda seçim kararı alınmışçasına etkin ve hızlı şekilde yapılması gerekmektedir” denildi.
SEÇİM YARIŞI EŞİT KOŞULLARDA OLMAYACAK
Seçim güvenliği çalıştay raporunda, 298 sayılı Kanunda yer alan propaganda dönemi yasaklarına ilişkin düzenlemeler de yer aldı. Düzenleme ile propaganda sürecinden ‘başbakan’ ifadesinin çıkarılmasıyla sınırlı kalan ve düzenlemelere ‘cumhurbaşkanı’ ifadesi eklenmediğinden seçim yarışının şans eşitliğine uygun yapılma imkânının tamamen ortadan kaldırıldığına değinildi. Ayrıca Yüksek Seçim Kurulu’nun 2017 ve 2019 yıllarında verdiği kararların da seçim sürecinde karşılaşılabilecek belirsizliğin bir diğer önemli kaynağı olduğuna dikkat çekilen raporda, “Seçimlerin olağan zamanda, 18 Haziran 2023 tarihinde yapılması halinde seçimlerin başlangıç tarihi, seçim sürecini oylama gününden önceki 60 gün olarak belirleyen yasa hükmü neticesinde 20 Nisan 2023’tür.Bu itibarla seçim güvenliğini ilgilendiren tüm hazırlıkların sona ermesi gereken zaman esasen bu tarihtir. 7393 sayılı Kanun da 6 Nisan 2023 tarihinde yürürlük kazanacağından, 2023 seçimleri, seçim mevzuatında 7393 sayılı Kanun ile yapılan değişikliklerin uygulandığı seçim olacaktır. Bu itibarla seçim güvenliğine ilişkin hazırlıklar, bu kanunla değiştirilmiş olan seçim mevzuatı da göz önünde bulundurularak yapılmalıdır.” İfadesi yer aldı.
